Manisa’nın bereketli topraklarıyla ünlü Sarıgöl ilçesinde, bağ bozumu sonrası tatlı bir telaş yaşanıyor. Ege’nin meşhur Sultaniye üzümlerinin hasadının tamamlanmasıyla birlikte, evlerin bahçelerinde ve avlularında kış hazırlıklarının en lezzetli aşamalarından biri olan geleneksel pekmez yapımı başladı. Bu kadim gelenek, sadece bir gıda üretim süreci değil, aynı zamanda komşuluk ilişkilerini güçlendiren ve nesiller arası bir köprü kuran önemli bir kültürel ritüel olarak öne çıkıyor.
Yüzyılların Mirası: Sultaniye Üzümünden Gelen Şifa
Sarıgöl’ün ekonomisinde ve mutfak kültüründe özel bir yere sahip olan çekirdeksiz Sultaniye üzümü, pekmez yapımının ana kahramanıdır. Bölge halkı, yıl boyunca özenle baktıkları bağlardan topladıkları en kaliteli ve tatlı üzüm salkımlarını bu özel üretim için ayırır. Üretim süreci, modern fabrikasyon yöntemlerinden çok uzak, tamamen imece usulüyle, yani komşuların ve akrabaların kolektif emeğiyle yürütülür. teknolojigezisi.com.tr olarak, kökleri yüzlerce yıl öncesine dayanan bu üretim tekniklerinin günümüze nasıl ulaştığını ve yaşatıldığını aktarmak, kültürel mirasımızın ne denli zengin olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
Adım Adım Geleneksel Pekmez Üretimi
Ev yapımı pekmezin o eşsiz lezzetine ulaşmak, sabır ve emek isteyen meşakkatli bir yolculuktur. Her aşaması özenle yürütülen bu süreç, adeta bir şölen havasında geçer.
H3: Bağlardan Sofralara İlk Adım: Özenli Seçim ve Yıkama
Her şey, bağlardan toplanan en dolgun ve olgun üzümlerin dikkatle seçilmesiyle başlar. Seçilen üzümler, büyük leğenlerde bol su ile yıkanarak toz ve topraktan arındırılır. Bu ilk aşama, pekmezin saflığı ve kalitesi için hayati önem taşır.
H3: Geleneksel Sıkım: Üzüm Suyunu Çıkarma Sanatı
Yıkanan üzümler, temiz çuvallara doldurulur. Ardından, ailenin erkekleri bu çuvalların üzerine çıkarak, geleneksel yöntemlerle üzümleri ezer. Bu fiziksel güç gerektiren işlem sonucunda, üzümün saf ve tatlı suyu olan ‘şıra’ elde edilir. Şıra, büyük kaplarda biriktirilerek kaynatma aşamasına hazır hale getirilir.
H3: Sabrın ve Emeğin Sırrı: Saatler Süren Kaynatma
Pekmez yapımının en kritik aşaması, şıranın odun ateşinde, devasa kazanlarda saatlerce kaynatılmasıdır. Bu uzun süreç boyunca şıra sürekli olarak karıştırılır ve kıvamının yoğunlaşması beklenir. Kaynadıkça etrafa yayılan o mis gibi üzüm kokusu, tüm mahalleyi sarar. İstenen koyu ve akışkan kıvama ulaşan pekmez, ateşten alınır ve soğumaya bırakılır. Soğuyan pekmez, cam şişelere veya kavanozlara doldurularak kış boyunca tüketilmek üzere serin ve güneş görmeyen kilerlerdeki yerini alır.
Şifa Kaynağı Pekmezin Ekonomik Değeri
Pekmez, içerdiği yüksek demir, kalsiyum ve potasyum gibi vitamin ve mineraller sayesinde doğal bir enerji ve şifa kaynağıdır. Özellikle kış aylarında vücut direncini artırmak için kahvaltıların vazgeçilmezi olan bu lezzet, tahinle birleştiğinde ise damaklarda unutulmaz bir tat bırakır. Ayrıca kek, kurabiye ve çeşitli tatlılarda doğal bir tatlandırıcı olarak da kullanılır.
Sarıgöl’de aileler, kendi ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra ürettikleri fazla pekmezi özel siparişlerle satarak aile bütçesine ek gelir sağlıyor. Bu yıl, tamamen doğal ve el emeğiyle üretilen ev yapımı pekmezin litre fiyatının, kalitesine ve yoğunluğuna bağlı olarak 400 TL ile 500 TL arasında değiştiği belirtiliyor. Bu fiyat, ürünün ardındaki emeğin ve doğallığın bir yansıması olarak kabul ediliyor.
