İzmir’in toplu taşıma ağının can damarı olan İZBAN, siyasi partiler arasında yeni bir gerilimin odağı haline geldi. AK Parti İzmir İl Başkanı Bilal Saygılı, CHP İzmir İl Başkanı Çağatay Güç’ün İZBAN’ın mali yapısına yönelik eleştirilerine sert bir dille yanıt vererek, yapılan açıklamaların gerçeği yansıtmadığını ve veri manipülasyonu içerdiğini öne sürdü.
Toplu Taşıma Ticari Bir Faaliyet Değildir
Saygılı, yaptığı kapsamlı açıklamada, toplu taşıma hizmetlerinin kar amacı güden ticari işletmeler gibi değerlendirilemeyeceğini vurguladı. Sosyal devlet ilkesi gereği, bu tür hizmetlerin halka uygun fiyatlarla sunulabilmesi için devlet tarafından sübvanse edilmesinin bir zorunluluk olduğunu belirtti. Saygılı, “Dünyanın hiçbir gelişmiş ülkesinde toplu ulaşım sistemleri dar bir kar-zarar mantığıyla yönetilmez. Bu sistemler, yalnızca bilet gelirleriyle ayakta kalamaz. Temel amaç, vatandaşın ulaşım ihtiyacını karşılamaktır” ifadelerini kullandı.
Bu noktada İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı ESHOT’u örnek gösteren Saygılı, ESHOT’un her yıl milyarlarca liralık bütçe açığı verdiğini ancak İzmir halkının daha ekonomik ulaşım imkanına kavuşması için bu bütçelere AK Parti olarak daima destek verdiklerini hatırlattı. Saygılı, “Eğer mantığınız bu ise, her yıl devasa zararlar açıklayan ESHOT’u ne yapacağız? Biz bunu hiçbir zaman siyasi bir malzeme olarak kullanmadık” dedi.
“Geçmişi Unutup Projeyi Kötülemek Acziyettir”
AK Parti İl Başkanı, CHP’li yönetimin geçmişte İZBAN projesini büyük bir başarı olarak sunduğunu ancak bugün projeyi yönetemez hale gelerek eleştirmesinin bir çelişki olduğunu savundu. Saygılı, “Hafızamızı tazeleyelim; geçmişte ‘bu projenin fikir babası da, uygulayıcısı da biziz’ diyerek övünenler, bugün ‘yönetemiyorum, istemiyorum’ noktasına geldi. Bu, zihniyetlerinin acziyetinin bir itirafıdır” şeklinde konuştu. İzmir’in ulaşım altyapısındaki bu kritik konuyu teknolojigezisi.com.tr olarak yakından izliyoruz.
Mali Yükün Asıl Kaynağı Ne?
Çağatay Güç’ün maliyet analizlerinin yanıltıcı olduğunu iddia eden Bilal Saygılı, İZBAN’ın gider kalemlerine dikkat çekti. 2025 yılı verilerine göre işletme giderlerinin sadece %20’sinin TCDD’ye ödenen hat kirası olduğunu, asıl büyük payın ise %60 ile personel giderlerine ait olduğunu belirtti. Saygılı, “Rakamlar ortada. İZBAN’ın gelirinin %113’ü personel maaşlarına gidiyor. Yani kazanılan her 100 lira, maaşları ödemeye dahi yetmiyor. Batışın sebebi TCDD değil, yönetilemeyen personel maliyetleri ve zamanında yapılmayan sermaye artışlarıdır” dedi.
Devletin hat kirası almasının 6461 sayılı kanun gereği bir zorunluluk olduğunu ve TCDD’nin kendi trenleri için de aynı ücreti ödediğini belirten Saygılı, devletin Hazine ve Maliye Bakanlığı aracılığıyla hat kirası ve enerji zamlarını enflasyonun altında tutarak projeye destek olduğunu sözlerine ekledi. Saygılı, CHP’li belediyenin 2019’da başlattığı ‘Halk Taşıt’ uygulaması nedeniyle İZBAN’ın kasasına tek kuruş girmediğini ve kendi siyasi vaatlerinin faturasını devlete kesmeye çalıştığını iddia ederek açıklamalarını sonlandırdı.
